Mineralen en gesteenten

Belazeriet: herkennen van nep en namaak

Er worden veel edelstenen, mineralen en gesteenten verkocht onder allerlei commerciële en fantasienamen. Ook is er veel bewerkt of volledig door de mens gemaakt materiaal op de markt waarvoor misleidende namen gebruikt worden. Inmiddels is het een behoorlijke chaos geworden op het gebied van naamgeving in de wereld van edelstenen en mineralen. Bovendien is het vaak onduidelijk om wat voor steen het nu precies gaat. En is het dan Belazeriet of niet?

In deze lezing worden vele synoniemen, handelsmerken en fantasienamen voor edelstenen en mineralen besproken. Hierbij wordt informatie gegeven over de wetenschappelijke naamgeving en of er sprake is van natuurlijk of niet-natuurlijk materiaal. Ook worden tips besproken om Belazeriet te herkennen.

De inhoud van de lezing is gerelateerd aan het boek ‘Belazeriet of niet?’ dat in mei 2022 verscheen.

Deze lezing kan ook als (online) interactieve workshop gegeven worden.

In deze lezing komen bijvoorbeeld aan bod: Andara obsidiaan, Lopeziet, Chalcanthiet, Bismut, Opaliet, Silicium Carbide, Goudsteen, Aluin, lab-grown Kwarts, synthetische Korund, Aardbeikwarts, gekleurde Agaat, Aqua Aura kwarts, gekleurde Kwarts geodes (power balls), gefabriceerde Galeniet geodes (Marokko), Crackle-kwarts, gebrande Amethyst (“Citrien”), gekleurde Howliet (“turkoois”), Bumblebee Jaspis, Kambaba Jaspis, Azeztuliet, Super 7, Auraliet 23, enz. enz.

Gevaarlijke mineralen

Tijdens deze lezing/workshop bespreek ik risico’s bij het omgaan met een aantal gevaarlijke mineralen. Sommige mineralen zijn namelijk behoorlijk giftig of geven radioactieve straling af. Bij het verzamelen van of gebruiken van mineralen is het daarom belangrijk om te weten hoe je daar rekening mee kan houden.

Welke mineralen kun je bijv. beter niet aan je kinderen geven of gebruiken om edelsteen water van te maken? Ik geef ook tips om veilig gevaarlijke mineralen te hanteren.

Aan bod komen bijvoorbeeld radioactieve mineralen zoals Torberniet, Autuniet en Monaziet; mineralen uit de asbest groep zoals Chrysotiel, Riebeckiet, Crocidoliet, Serpentijn en Actinoliet; mineralen met zware metalen zoals koper, lood en antimoon, bijvoorbeeld Malachiet, Galeniet en Antimoniet; overige risicovolle mineralen zoals de lab-grown Lopeziet en Chalcanthiet en de arseenhoudende mineralen Auripigment, Realgaar en Bumblebee Jaspis.

Deze lezing kan ook als (online) interactieve workshop gegeven worden.

Fluoriet

In deze lezing bespreek ik de eigenschappen van het mineraal Fluoriet en waar Fluoriet voor gebruikt wordt. Ik laat vooral fraaie voorbeelden zien van over de hele wereld. Bijzondere exemplaren uit mijn eigen collectie laten de verscheidenheid aan kleuren en vormen van fluoriet goed zien.

Bariet en aanverwante zwaargewichten onder de sulfaten

Het mineraal bariet of zwaarspaat is een geliefd verzamelobject. In een korte inleiding bespreek ik de eigenschappen van dit mineraal uit de klasse van de sulfaten.
Ik zal aan de hand van voorbeelden uit eigen collectie de verscheidenheid aan vormen en kleuren laten zien van bariet van verschillende vindplaatsen over de wereld.
Ook de mineralen celestien en anglesiet, twee verwante mineralen uit de bariet groep, komen aan bod.

Veldspaten

Eén van de meest voorkomende groepen mineralen in de aardkorst, maar door verzamelaars soms wat ondergewaardeerd. Tijd om voorbeelden van verschillende soorten uit deze mineraalgroep te bespreken en te laten zien! Aan de orde komen bijvoorbeeld de heel bekende en populaire veldspaten: labradoriet, amazoniet, maansteen en zonnesteen.

Ik geef uitleg over de indeling van veldpaten in plagioklazen en kaliveldspaten en ik bespreek ook de voor het grote publiek wat minder bekende veldspaten zoals: orthoklaas, microklien, anorthoklaas, albiet, adulaar, oligoklaas, enz. Ook komt veldspaat in gesteente aan bod, bijvoorbeeld unakiet en schriftgraniet.

Toermalijn

Wat een enorme diversiteit aan kleuren en soorten mineralen binnen de Toermalijn groep! Na een korte inleiding over de eigenschappen van toermalijn laat ik hiervan fraaie voorbeelden zien. Naast de bekende zwarte toermalijn variant Schorl komen ook de fraai gekleurde Elbaiet variëteiten voorbij zoals Rubelliet, Indigoliet, en Verdeliet. Daarnaast Draviet en ook de bijzondere watermeloen toermalijn.

Glimmers

In heel veel gesteenten komen mineralen voor uit de glimmer of mica groep. Daarnaast komen deze mineralen ook voor als fraaie kristallen die door liefhebbers verzameld worden. Ik begin met een korte inleiding over eigenschappen van glimmer mineralen en het voorkomen als gesteentevormend mineraal in bijv. graniet, schist en gneis. Daarna komen bekende en minder bekende glimmers voorbij: chloriet, clinochloor, kämmereriet, celadoniet, paragoniet, margariet, polylithioniet, (tetraferri)flogopiet, zinnwaldiet, biotiet en muscoviet (inclusief de variëteiten fuchsiet en allurgiet). Wist jij dat dit allemaal glimmers zijn?

Rhombenporfieren uit het Oslogebied

Uit het Oslogebied in Noorwegen komt een bijzonder vulkanisch gesteente waarvan we ook zwerfstenen in Nederland kunnen vinden. Onder zwerfsteenliefhebbers bekend als rhombenporfier, petrologisch een trachy-andesiet. Ik bespreek het ontstaan en de herkomst van dit karakteristieke gesteente met typische ruit- of spoelvormige veldspaat kristallen en ik laat voorbeelden zien van de verschillende typen.

Ignimbriet: stenen uit ‘vurige regen’

Wanneer er bij een vulkanische uitbarsting ook sprake is van een zgn. pyroklastische stroom of gloedwolk dan kan er een bijzonder gesteente onstaan: ignimbriet. Wat is ignimbriet precies en hoe kun je het herkennen? Ik laat een aantal voorbeelden van ignimbrieten zien van o.a. Gran Canaria maar ignimbriet komt ook als zwerfsteen voor in Nederland vanuit Scandinavië (vaak als porfier aangeduid).

Aankomende lezingen mineralen en gesteenten

mrt